سدیم سولفید Sodium Sulfide
سولفور سدیم

سولفور سدیم یک ترکیب شیمیایی جامد به رنگ زرد تا قرمز است و به طور طبیعی در حالت های هیدراته وجود دارد؛ رایج ترین شکل مولکولی این جامد معدنی به صورت سولفید سدیم ۹ آبه می باشد. این ماده در آب حل می شود و محلول قلیایی با PH حدود ۱۲ را تولید می کند. اگر پودر یا پرک های این ترکیب در مجاورت رطوبت هوا قرار گیرد می تواند آن را جذب کرده و مجدداً در اثر حرارت، آب خود را از دست بدهد. این جامد معدنی، بویی بسیار تند و زننده دارد.

سولفور سدیم، واکنشگرهای کاهنده قوی هستند. این مواد برای محیط زیست خطرناک می باشند، به ویژه حضور این مواد در محیط زندگی موجودات زنده در آب، بسیار مضر است. در کار کردن با این نمک معدنی باید تمام جوانب احتیاط را رعایت کرد. قلیائیت محلول حاوی سولفید سدیم می تواند برای سلامتی کارگران صنایع، خطرناک باشد.

اشتعال پذیری سولفور سدیم

تنها گروه از ترکیبات حاوی سولفور که خاصیت اشتعال پذیری دارند، سولفید هیدروژن است. البته برخی دیگر از ترکیبات این گروه مانند سولفور سدیم در اثر افزایش دما، به طور خود به خود گرم می شوند و اگر میزان رطوبت هوا به قدر کافی بالا باشد، مجدداً سرد خواهند شد. مفهوم این جملات در بررسی واکنش ها (ترمودینامیک – سینتیک) و خواص فیزیکی از ماده و مطالعه ساختار مولکولی آن نهفته است که از حوصله این بحث خارج هستند.

بررسی سولفور سدیم از نظر واکنش های شیمیایی

ترکیبات معدنی حاوی سولفور (مانند سولفور سدیم) معمولاً دارای خاصیت قلیایی هستند؛ بسیاری از آن ها قدرت بازی بسیار بالایی دارند و با برخی از اسیدها سازگار نیستند. اکثر این ترکیبات به عنوان واکنشگرهای کاهنده مصرف می شوند و با ترکیبات اکسید کننده در محلول ها واکنش می دهند.

نمک های ساده سولفید مانند سولفور سدیم، پتاسیم سولفید و آمونیوم سولفید، با اسیدها واکنش می دهند و گاز سولفید هیدروژن آزاد می کنند که یک گاز سمی، خطرناک و اشتعال پذیر است. نمک معدنی سولفور سدیم نیز خاصیت اشتعال پذیری دارد چرا که اگر تحت حرارت زیاد واقع شود، تجزیه می شود و در نهایت آتش می گیرد. این واکنش در محیط خشک و بدون رطوبت، شدت بیشتری دارد.

علاوه بر این، حرارت بیش از حد ترکیب معدنی سولفور سدیم تا درجه حرارت های بالا منجر به تولید اکسید سدیم سمی و کف اکسید سولفور خواهد شد که هر دو ماده برای محیط زیست بسیار مضر و خطرناک هستند.

جالب است بدانید ترکیب سولفور سدیم به شدت با ترکیبات کربن، کربن اکتیو، نمک های دی آزونیوم، N,N-دی کلرو-N-متیل آمین، اکسید کننده های قوی و آب، واکنش می دهد. صنایعی که برای تولید محصولات مختلف از مواد فوق استفاده می کنند باید تمام موارد ایمنی فردی و محل کار را رعایت نمایند.

خطرات و سمیت سولفور سدیم

بسیاری از ترکیبات حاوی سولفور معدنی نظیر ترکیب سولفور سدیم، باز قوی محسوب می شوند و از این جهت سوختگی شدید پوست را در پی دارند. این خاصیت شیمیایی در ترکیبات گوگرددار به میزان حلالیت آن ها بستگی دارد. البته باید در اینجا ذکر کنیم که برخی ترکیبات معدنی این گروه نظیر سولفید جیوه II و سولفید کادمیوم، خاصیت قلیایی ندارند.

یکی از خواص فیزیکی ترکیب سولفور سدیم که به سمیت این ماده مربوط می شود، پارامتری به نام “ضریب پراکندگی” است. ضریب پراکندگی برای این ترکیب با نسبت آب / اکتانول به صورت ۵/۳- نمایش داده می شود. این پارامتر برای اندازه گیری شاخص انحلال پذیری و غلظت زیستی چربی در بافت های حیوانی، بخصوص جانورانی که در آب زندگی می کنند، به کار می رود.

جالب است بدانید اگر ماده سولفور سدیم به صورت محلول به بافت سلولی جانوری وارد شود، چربی های آن را از بین می برد و به نوعی، غشای سلولی را می خورد. اگر فردی به طور تصادفی این جامد معدنی با ببلعد دچار مسمومیت شدید خواهد شد. این ترکیب می تواند مخاط معده و دستگاه گوارش را تخریب کند.

تماس سدیم سولفور سدیم با چشم و پوست منجر به سوزش، التهای و از بین رفت بافت سلول ها می شود. کارگرانی که با این ماده در تماس هستند باید لباس کار مخصوص بپوشند و از دستکش و عینک ایمنی استفاده کنند.

موارد کاربردی سولفور سدیم

صنایع کاغذ سازی: سولفید سدیم پرک در صنایع تولید کاغذ سازی در فرآیند کرافت مورد استفاده قرار میگیرد.

چرم و دباغی: سولفور سدیم در چرم سازی (دباغی) در مرحله خیس کاری و در فرآیند جداسازی پشم و مو از پوست مورد استفاده قرار میگیرد.

صنایع نساجی: سدیم سولفید در نساجی به عنوان سفید کننده و جداکنده گوگرد و کلر مورد استفاده قرار میگیرد.

صنایع شیمیائی:  در تولید مواد شیمیایی در فرآیند سولفوناسیون و سولفومتیلاسیون مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین در تولید مواد شیمیایی لاستیک، رنگ های گوگردی و دیگر محصولات مورد استفاده میباشد.

رنگرزی: سولفور سدیم برای بهبود و تثبیت رنگ در صنایع رنگرزی مورد استفاده قرار میگیرد.

صنایع معدنی و استخراج فلزات مس، زینک، طلا و روی از دیگر مصارف بالای سدیم سولفید میباشد.

 

برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان در مورد سولفور سدیم یا سدیم سولفید با آفتاب شیمی در ارتباط باشید.

 

فرمول شیمیایی

Na2S