بوریک اسید Boric acid
اسید بوریک یا بوریک اسید یک اسیدی ملایم است که بصورت کریستال های بی رنگ و یا پودر سفید حلال در آب است. این ماده معدنی غیرفرار بطور عمده از کانی ها و معادن بورات تهیه میشود ولی می توان آن را از طریق واکنش سدیم بوراکس با یک اسید معدنی نظیر سولفوریک اسید یا هیدروکلریک اسید تولید نمود.
نام های مترادف : بوریک اسید ، بوراسیک اسید ، اورتوبوریک ، Boric acid ، orthoboric
اسید بوریک چیست
بوریک اسید یک اسید ملایم است که اغلب به عنوان داروی ضدعفونی کننده و گندزدا یا کند کننده و به عنوان پیش ماده برخی دیگر از مواد شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده به دو صورت کریستال‌های (بلورهای) بی رنگ و یا پودر سفید رنگ و حل شونده در آب وجود دارد . این ماده در آب جوش محلول می‌باشد. وقتی دمای آن به بالای ۱۷۰ درجه سانتیگراد برسد، دهیدراته شده و متابوریک اسید HBO2 به دست می‌آید. وقتی دما به حدود ۳۰۰ درجه سانتیگراد می‌رسد، بیشتر دهیدراته میشود و تترابوریک اسید یا پیروبوریک اسید H2B4O7 به دست می‌آید. حرارت بیشتر منجر به تولید بورون تری اکسید میشود. بوریک اسید در دمای ۲۳۶ درجه سانتیگراد ذوب میشود.
مشخصات فنی اسید بوریک
- نام شیمیایی : اسید بوریک / بوریک اسید / Boric acid
- فرمول شیمیایی : H۳BO۳
- انحلال پذیری در آب:قابل حل در آب می باشد.
- شکل ظاهری : بوریک اسید به دو صورت بلورهای بی رنگ و یا پودر سفید حلال در آب وجود دارد.
- مزه : تلخ
- گرید : آزمایشگاهی و صنعتی
بررسی خواص اسید بوریک
بور و ترکیبات گوناگون آن دارای کاربردهای وسیع ، استراتژیک و مهم در صنایع مختلف کوچک و بزرگ کشاورزی ، دارویی و پزشکی است. به دلیل عدم وجود عناصر و مواد جایگزین آن بعضی از شاخه های صنعتی وابسته به این عنصر متوقف مانده و یا با مشکلاتی اساسی و جدی روبروست. امروزه بورات ها دارای مصارف زیادی در ساخت فایبرگلاس ، شوینده ها ، پارچه بافی ، صنعت کشاورزی ، کود شیمیایی ، پربورات ها ،سرامیک ، رساناها ، اسید بوریک ، کاشی سازی ، صنایع شیشه ، پشم شیشه ، مینا کاری ، کمک ذوب ، چسب، مهار آتش سوزی ، در صنایع فلزگری، در تهیه چسب و حلال ها ، در راکتورهای اتمی ، صنایع الکتریکی ، کاغذسازی ، در ترکیب ضد یخ ، چرم سازی ، جوش کاری، لحیم کاری و عکاسی مورد استفاده قرار میگیرند.
کاربرد های اسید بوریک
۱.دارویی
- اسید بوریک به عنوان ضدعفونی کننده برای سوختگی های جزئی و بریدگی و در پانسمان ها و پمادها مورد استفاده قرار میگیرد
- اسیدبوریک در محلول های رقیق شستشوی چشم و گوش وجود دارد و به عنوان یک ماده آنتی باکتریال در درمان آکنه و عفونت ها موثر است.
۲.اسید بوریک کشاورزی
- برای جلوگیری از کمبود بور یا جبران کمبود آن به محلول های غذایی گیاهان افزوده میشود
- با استحکام دادن به دیواره سلولی گیاهان، باعث بهبود فرایند جذب و فتوسنتز میشود
- همچنین با کاهش تبخیر در برگ‌های گیاهان توسط متعادل کردن مواد مغذی باعث رشد و نمو هر چه بیشتر محصولات کشاورزی میشود.
۳.صنعتی
- در سرامیک سازی، بورات ها باعث کاهش انبساط حرارتی مواد می‌شوند و همچنین براقی و جلای بیشتری به سرامیک، کاشی و ظروف لعاب‌دار می‌دهند.
- اسید بوریک در برخی نیروگاه های هسته ای به عنوان خنثی کننده نوترون کاربرد دارد. بور در اسیدبوریک با جذب برخی نوترون های حرارتی احتمال شکافت حرارتی را کاهش میدهد.
۴.حشره کش
- اولین ماده ای است که به عنوان حشره کش در سال ۱۹۴۸ ثبت شد که می توان از آن برای از بین بردن سوسک و موریانه و کک و … استفاده نمود.
- می توان از پودر بوریک اسید برای از بین بردن سوسک و کک و … استفاده کرد.
- اسید بوریک همراه با اتیلن گلایکول نقش مهمی در حفاظت چوب از حمله حشرات و قارچ ها و حفظ آنها از پوسیدگی دارد.
۵.بافر اسیدیته
- بوریک اسید به عنوان یک اسید ضعیف در استخرهای شنا از افزایش اسیدیته جلوگیری میکند.
- میزان اسیدیته این ماده در آب در ۲۵ درجه سلسیوس۲۵/۹ است.
۶.روان کننده‌ها
- محصول فوق در تولید کردن روان کننده‌های خنک‌کننده‌ای که در آب محلول هستند به‌منظور رسیدن به پایداری بیولوژیک بالا (خواص ضدعفونی بوریک اسید) و پایداری pH استفاده میشود.
۷.صنعت شیشه‌سازی
- در فرآیند تولید شیشه ماده بوروسیلیکات (borosilicate) به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کاربردهای این محصول دارای خواص بسیار مناسبی مانند تولید شیشه‌های آزمایشگاهی عایق در برابر شوک‌های حرارتی بالا، تولید شیشه‌های عایق شیشه‌ای (IFG) و صفحات شیشه‌ای مستحکم (RFG)، است.
- این ماده در صنعت تولید شیشه برای تولید ال سی دی مورد استفاده قرار میگیرد.
۸.مواد ضد آتش
- به دلیل اینکه ذرات نمک‌های بور در هنگام گرفتن انرژی یا حرارت (به‌عنوان‌مثال در صورت آتش‌سوزی)، آب را ترشح می‌کنند باعث کاهش اشتعال می‌شوند این ماده به‌عنوان یک قارچ‌کش نسبتاً ضعیف محسوب میشود و در تولید حشره‌کش‌ها (مورچه) کاربرد دارد.
۹.مکمل های غذایی
- بوریک و دیگر بورات ها به طور فزاینده ای در مکمل های غذایی بدون مکمل به عنوان منبع بور استفاده می شوند.
- تصور می شود که بور دارای ارزش بالقوه درمانی در ارتقاء سلامت استخوان ها و مفصل است و همچنین دارای اثر محدود کننده ای بر علائم آرتروز است.
- مهم است که توجه داشته باشیم که اثرات بهداشتی آن و مکمل های بور بر اساس مطالعات بسیار جدید و یا بر اساس ادعای تولید کنندگان مکمل ها است.
نکات ایمنی اسید بوریک
حریق
- غیر قابل احتراق – در حریق مواد سمی و محرک ایجاد می نماید.
تماس با چشم
- چشم های باز را برای چند دقیقه زیر آب جاری شستشو دهید. سپس با پزشک مشورت کنید.
- نحوه حفاظت : از عینک های مخصوص کار با مواد شیمیایی استفاده شود.
بلع و گوارش
- درد شکمی ، استفراغ ، اسهال ، تهوع ، دل پیچه ، خارش
- به پزشک مراجعه کنید.
- نحوه حفاظت : غذا خوردن –جویدن و سیگار کشیدن حین کار ممنوع.
تماس با پوست
- ممکن است جذب شود – قرمزی – از طریق پوست مجروح جذب می گردد.
- سریع پوست را به طور کامل با آب و صابون شسته و آب کشی کنید. فورا به پزشک مراجعه کنید.
- نحوه حفاظت: استفاده از لباس مقاوم در برابر آسیب مواد شیمیایی توصیه اکید می شود.
تنفس
- در صورت تنفس ممکن است سبب سرفه، گلودرد شود.
- در صورت وقوع مصدوم را به هوای تازه ببرید . به پزشک مراجعه کنید
- نحوه حفاظت : استفاده از ماسک مناسب با فیلتر قابلیت حذف گازهای آلی و معدنی الزامی می باشد.
بسته‌بندی و نگهداری بوریک اسید
باید در محیط سرد و خشک نگهداری شود. ظرف های اسیدبوریک ، مانند تمام مواد شیمیایی دیگر، حتی وقتی که مورد استفاده قرار نمی گیرند، باید کاملا بسته و محفوظ باشند.و دور از عوامل اکسید کننده انبار شود. ظروف را به صورت مهر و موم شده نگه داری کنید. قابل ذکر است که در هنگام مصرف پودر اسید بوریک به مقدار مناسب و نکات ایمنی توجه داشت .
برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان در مورد بوریک اسید با آفتاب شیمی در ارتباط باشید.
| فرمول شیمیایی | H3BO3 |
