اتانول آمین Ethanolamine
اتانول آمین شامل مونو اتانول آمین (MEA)، دی اتانول آمین (DEA) و تری اتانول آمین (TEA) – طیف گسترده ای از فرصت های کاربردی را ارائه می دهد. تری اتانول آمین به دو صورت در دسترس است:
تری اتانول آمین ۹۹ درصد و TEA صنعتی (که حاوی ۱۵% دی اتانول آمین است). در اتانول آمین ها، خواص آمین ها و الکل ها باهم ترکیب شده است که در واکنش ها قابلیت های خود را نشان می دهند. آمین ها، به میزان کمی، خاصیت قلیایی دارند و برای تشکیل نمک ها یا صابون ها با اسیدها واکنش میدهند. ساختار شیمیایی اتانول آمین ها به شکل زیر است:
MEA —-> H۲NCH۲CH۲OH
DEA —-> HN(CH۲CH۲OH)۲
TEA —-> N(CH۲CH۲OH)۳
موارد مصرف و مزایا
این مواد در محصولات مراقبت شخصی و مواد ارایشی به عنوان پاک کننده یا سورفکتانت‌ها استفاده می‌شوند. در این محصولات مواد فوق به از بین بردن چرک و روغن از روی پوست کمک می‌کند. از آن جا که این محصول بوی قوی ندارند در محصولاتی مانند رنگ مو نیز استفاده می‌شوند. این مواد به تنظیم pH یک محصول کمک می‌کنند و از این طریق در زمان نگه داری آن محصول از تخریب آن جلوگیری می‌کنند و بنابراین زمان ماندگاری محصول افزایش پیدا می‌کند.
ترکیبات DEA و مشتقات آن به عنوان امولسیفایر emulsifier یا مواد کف کننده کاربرد دارند. این مواد با تنظیم pH و اسیدیته محصول کیفیت محصول را بالا می‌برند. یک مثال کوکامید دی‌اتانول آمین است که از طریق واکنش روغن نارگیل با دی‌اتانول آمین برای تولید کف تمیز کننده در محصولاتی همچون شامپو و صابون‌های دستی ساخته می‌شود.
کابردهای صنعتی
به دلیل خاصیت امولسیون کننده MEA و DEA، این مواد مصارف صنعتی همچون تولید مواد شیمیایی و تصیفه گاز را نیز دارا می‌باشند. در فرآیند تصفیه بنزین در پالایشگاها و جریان گاز طبیعی، MEA و DEA به حذف آلاینده‌ها کمک می‌کنند. از DEA به عنوان مواد واسطه برای تولید محصولاتی همچون سموم دفع آفات کشاورزی استفاده می‌شود.
این ماده باعث می‌شود که توانایی سم در دفع آفت در داخل آب افزایش پیدا کند. DEA در تولید محصولاتی همچون موم، پولیش و پوشش کاربرد دارند و به عنوان امولسیفار عمل می‌کند و خوردگی تجهیزات جلوگیری می‌کند. MEA به عنوان یک ماده نرم کننده می‌تواند به پلاستیک اضافه شود و به آن نرمی و انعطاف‌پذیری بیشتری بدهد. کارخانه‌های تولید مواد شیمیایی از MEA برای حذف دی‌اکسید کربن از گاز آمونیاک در تولید صنعتی آمونیاک مصنوعی استفاده می‌کنند.
TEA به عنوان سورفکتانت در مواد شیمیای زراعی مانند سموم دفع آفت استفاده می‌شود. تری‌اتانول آمین در صنعت نفت نیز کاربرد دارد و برای جداسازی آب از نفت استفاده می‌شود. تری‌اتانول آمین به عنوان یک افزودنی به سیمان نیز کاربرد دارد و به سختی سیمان کمک می‌کند. همچنین برای سازه‌های از جنس روی و فولاد به عنوان ماده ضد خوردگی عمل می‌کند و از تخریب تجهیزات جلوگیری می‌کند.
محصولات پاک کننده
EAها از جمله منو اتانول آمین مواد رایج در محصولات پاک کننده همچون شوینده کاشی‌ها و شوینده لباس‌ها هستند. به عنوان سورفکتانت در این محصولات عمل می‌کنند و به از بین بردن چرک‌ها، روغن‌ها و لکه‌ها کمک می‌کنند. DEA یک ماده رایج در محصولات شوینده صنعتی مانند شوینده‌های موتورهای صنعتی میباشد.
محصولات ارایشی و بهداشتی
تری اتانول امین به صورت عمده در فرایند تولید لوازم بهداشتی و ارایشی مورد استفاده قرار میگیرد . ترکیبات مختلف اتانول امین به عوان امولسیفایر عملکرد خیلی خوبی دارند و به همین دلیل در تولید و فرمولاسیون پاک کننده های ژله ای ، محصولات ارایشی و بهداشتی مانند فرم های اصلاح و یا لوسیون های بدن بسیار مورد استفاده قرار میگیرند.
خطرات استفاده در لوازم ارایش
بسیاری از محصولات ارایشی و بهداشتی مانند طیف گسترده ای از عطر ها ،رنگ مو ،محلول های پاک کننده پوست ،لوسیون و کرم و… حاوی تری اتانول امین هستند.
اما عوارض و حساسیت های احتمالی این ماده باعث شده است که استفاده از ان در فرمولاسیون محصولات ارایشی و بهداشتی در برخی از کشور ها محدود شود . میزان مجاز استفاده از TEAبنا به اعلام سازمان غذا و دارو امریکا FDA 5 درصد است .و استفاده از ان در غلظت های بالاتر زیان بار میباشد .لازم است بعد از استفاده از محصولات ارایشی و بهداشتی محتوی تری اتانول امین پوست با اب به خوبی شستشو داده شود.
از دیگر عوارض احتمالی این ماده اکنه و جوش در پوست است که عارضه جانبی ناشی از مواد بسیاری که در فرمولاسیون محصولات ارایشی و بهداشتی به کار میروند میباشد به همین دلیل به منظور کاهش دادن عوارض جانبی ضروری است دوز و غلظت به کاررفته در فرولاسیون محصولات ارایشی بهداشتی دققا مطابق با معیار های استاندارد باشد
برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان در مورد اتانول‌آمین با آفتاب شیمی در ارتباط باشید.
